Κρυμμένα Μηνύματα (INT-M2-02-EL)

• εντοπισμός λεκτικών και μη λεκτικών τρόπων με τους οποίους τα μέσα ενημέρωσης επηρεάζουν τη συναισθηματική στάση των αναγνωστών έναντι αλλοδαπών/άλλων εθνικοτήτων ή άλλων ευάλωτων ή υποτιμημένων ομάδων·
• αναγνώριση τμημάτων του κειμένου που ενισχύουν τον φόβο και τον θυμό·
• εξοικείωση με την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη στρατηγική/λέξη φράση με την οποία τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κερδίζουν την προσοχή μας·
• δυνατότητα διάκρισης των υποκειμενικών επιχειρημάτων από τα αντικειμενικά.

• Εκπαιδευτές, βιβλιοθηκονόμοι, σύμβουλοι νεολαίας, αθλητικοί εκπαιδευτές, άτομα στην πρώτη γραμμή, φοιτητές

•  

ΜΕΡΟΣ 1 

Στην πρώτη δραστηριότητα, «Βρείτε τις γραμμές για να διαβάσετε ανάμεσα τους» (-> αναγνώριση κρυμμένου νοήματος), οι συμμετέχοντες εργάζονται μεμονωμένα ή σε μια μικρή ομάδα.

Επιλογή 1: όλοι εργάζονται με τους ίδιους τύπους μέσων ενημέρωσης (για παράδειγμα: περιοδικά)

Επιλογή 2: οι ομάδες εργάζονται σε διαφορετικούς τύπους μέσων ενημέρωσης (τηλεόραση, ραδιοφωνικές εκπομπές, βιντεοπαιχνίδια, δικτυακοί τόποι, εφαρμογές,...)

Ο συντονιστής δίνει οδηγίες για την πρώτη δραστηριότητα. Κάθε συμμετέχων απαντά και στις τέσσερις ερωτήσεις. Εν τω μεταξύ, ο εκπαιδευτής συλλέγει απαντήσεις και τις παρουσιάζει σε όλους σε διαδραστικό πίνακα/flipchart/PowerPoint παρουσίαση.

Ερωτήσεις:

Ε1: Ποια δομικά στοιχεία στην πρώτη σελίδα μου λένε τι προορίζεται για να εξεταστεί αρχικά; (τίτλοι, εικόνες, κορυφή της σελίδας, πρώτη ιστορία κάτω από την πτυχή, εξαιρετικά ευρεία στήλη)

Ε2: Ποια είναι τα δομικά στοιχεία που έχουν σκοπό να με ενθαρρύνουν να ανοίξω την εφημερίδα/να συνεχίσω με την ακρόαση, την παρακολούθηση ή να παίξω το παιχνίδι; (πίνακας περιεχομένων, διαφημίσεις για άλλες ενότητες, ιστορίες που συνεχίζονται σε άλλες σελίδες/τμήματα, παραπομπές σε συναφή άρθρα σε άλλη ενότητα).

Ε3: Πώς αισθάνομαι αφού το διάβασα/άκουσα/έπαιξα αυτό;

(φόβο, απελπισία, ενοχή, θυμό, αβεβαιότητα, έλλειψη πληρότητας, φθόνο, επιθυμία για περισσότερα, αίσθηση ότι κάποιος πρόκειται να πάρει αυτό που ανήκει μόνο σε μένα,...).

Ε4:  Οι τίτλοι/εικόνες/λέξεις επηρεάζουν την τωρινή μου γνώμη. Με ποιόν τρόπο;

Τα αποτελέσματα της έρευνας στην τάξη συνδέονται με την ιδέα ότι τα μέσα ενημέρωσης κατασκευάζονται σε προφανές επίπεδο (Παράρτημα 1)

Δραστηριότητα 2:  Πως με βρήκαν;

Κάθε συμμετέχων σημειώνει λέξεις/τίτλους και εικόνες, οι οποίες έχουν:

   α) προσελκύσει την προσοχή του και

   β) αντίκτυπο στην αλλαγή του τρόπου σκέψης.

Δραστηριότητα 3: Ας διαβάσουμε ξανά

Με τη χρήση της δομής Κριτικής ανάγνωσης (Παράρτημα 2) προχωρούν στο ίδιο κείμενο/βίντεο και αναφέρουν τα ευρήματα.

Τελική δραστηριότητα ή εργασία για το σπίτι:  Περίληψη μαζί

Οι ομάδες χωρίζονται σε 4 ή 5 άτομα και σχεδιάζουν e-class αφίσες στο Glogster ή σε οποιαδήποτε άλλη γραφική εφαρμογή, οι οποίες πρόκειται να παρουσιάσουν τα πιο προφανή κατασκευαστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης με μελέτες περιπτώσεων (σημ. ο μαθητής μπορεί να χρησιμοποιήσει τις δικές του σημειώσεις από την Δραστηριότητα 2).

ΜΕΡΟΣ 2

Η »Αποκρυπτογράφηση κρυμμένων« δίνει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τις τεχνικές εντοπισμού των μέσων ενημέρωσης και το κοινό-στόχο τους (Παράρτημα 3) Στην τρίτη δραστηριότητα οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν πώς να διαφοροποιούν τα αντικειμενικά επιχειρήματα από τα υποκειμενικά.

Η τελευταία δραστηριότητα δίνει την ευκαιρία για αυτο-στοχασμό: τι πραγματικά γνωρίζουν για το θέμα και τι αποφασίζουν να πιστέψουν ότι είναι αλήθεια.

Εργασία για συνεργασία σε δύο ή σε μια μικρή ομάδα. Η συζήτηση πρέπει να καθοδηγείται από τον συντονιστή. Εισαγωγικό κομμάτι (Παράρτημα 3) και συζήτηση για κάθε τεχνική.

Δραστηριότητα 1: Οι συμμετέχοντες πρέπει να επιλέξουν 2 κείμενα και να προσδιορίσουν τους σκοπούς, τις τεχνικές και το κοινό-στόχο για κάθε ένα από τα κείμενα.

Δραστηριότητα 2: Στις επόμενες δραστηριότητες, οι συμμετέχοντες καλούνται να βρουν τα δικά τους δείγματα των κειμένων.

Δραστηριότητα 3: Οι συμμετέχοντες συγκρίνουν το περιεχόμενο των περιοδικών με το περιεχόμενο ενός τυπικού κεφαλαίου σχολικού βιβλίου ή κειμένου προέλευσης.  Πρέπει να απαντήσουν:

1. Πώς και πού διαφέρουν;       
2. Πού είναι παρόμοια;

Δραστηριότητα 4: Γράψτε στο flipchart σας όσα σίγουρα γνωρίζετε, π.χ. για τους αλλοδαπούς, που ζουν στη χώρα σας;  (γράψτε ό,τι γνωρίζετε με σιγουριά, χωρίς να το σκεφτείτε.)

Τώρα διαβάστε το άρθρο (το άρθρο θα πρέπει να είναι σε σύνδεση με κάποιον ή κάτι, που τον εμπλέκει συναισθηματικά). Κοιτάξτε πάλι τις απαντήσεις σας. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;

Ερωτήσεις αυτο-στοχασμού:

1. Πώς νιώθω αφού το διάβασα αυτό;
2. Τι σκέψεις κάνω αυτή τη στιγμή;
3. Είναι 100 % αλήθεια; Πού μπορώ να ελέγξω την ακρίβεια των πληροφοριών;
4. Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Στόχος του τελευταίου καθήκοντος είναι να δοκιμάσουμε το πώς το κείμενο επηρεάζεται από τα συναισθήματα μας και πώς τα συναισθήματα επηρεάζουν τις σκέψεις μας και την επακόλουθη συμπεριφορά μας.

Οι δύο τελευταίες ερωτήσεις αποτελούν μέρος της κριτικής αξιολόγησης, η οποία θα διδάξει στους συμμετέχοντες πώς να κρατούν συναισθηματική απόσταση και να διατυπώνουν μια γνώμη με βάση επαληθευμένα γεγονότα.

• Βιντεοπαιχνίδια, τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες και περιοδικά
• Αντίγραφα των παραρτημάτων 1, 2 και 3
• Κάρτες με περιπτωσιολογικές μελέτες και καθήκοντα
• Πίνακας συζητήσεων/flipchart

• Ανάλυση
• Διάλογος και συζήτηση
• Κριτική αξιολόγηση

Η άσκηση μπορεί να γίνει ατομικά ή σε μικρές ομάδες. Οι συμμετέχοντες μπορούν να ενθαρρυνθούν να φέρουν τα κείμενα των μέσων ενημέρωσης που βρίσκουν έξω από την τάξη και σχετίζονται με το θέμα. Θα ήταν χρήσιμο να έχουν αντίγραφα των πρωτοσέλιδων άλλων εφημερίδων, ώστε να υπάρχει μια ποικιλία κειμένων προς εξέταση.

Chris M. Worsnop: Media Literacy Through Critical Thinking, teaching material, NW Media for Excellence in Media Literacy, Washington State Office of Superintendent of Public Instruction.

Ναι, παρακαλούμε να το κατεβάσετε από εδώ.